Phẩm thứ ba: Kinh Báo Hiếu Cha Mẹ

PHẨM THỨ BA: KINH BÁO HIẾU MẸ CHA
 
KHAI KINH KỆ
 Lời thuyết của Phật rất cao sâu
Tỷ đời, triệu kiếp, con tìm, cầu
Hôm nay nghe được lời Thầy dạy
Rõ nghĩa Như Lai rất nhiệm mầu.  
 
BÁO HIẾU MẸ CHA
 Một thuở nọ Thế Tôn an trụ
Xá Vệ thành Kỳ thụ viên trung.
Chư tăng câu hội rất đông
Tính ra tới số hai muôn tám ngàn. 
 
Lại cũng có các hàng Bồ Tát
Hội tại đây đủ mặt cúng dường
Thọ xong Phật lại lên đường
Cùng hàng đại chúng Nam phương tiến hành. 
 
Đáo bán lộ rõ rành mắt thấy
Núi xương khô bỏ đấy lâu đời
Thế Tôn bèn vội đến nơi
Lạy liền ba lạy rồi rơi lệ hồng. 
 
Đức A Nan nghe lòng ái ngại
Chẳng hiểu sao Phật lạy đống xương
Vội vàng xin Phật dạy tường
Thầy là Từ Phụ Ba phương Bốn loài. 
 
Ai ai cũng kính Thầy dường ấy
Cớ sao Thầy lại lạy xương khô
Phật rằng: Trong các môn đồ
Ngươi là đệ tử đứng đầu dày công. 
 
Bởi không biết đục trong chưa rõ
Ta vì Ngươi nói rõ đuôi đầu
Đống xương dồn dập bấy lâu
Cho nên trong đó biết bao cốt hài. 
 
Chắc cũng có ông, bà, cha, mẹ
Hoặc sanh ta hoặc kẻ ta sanh
Luân hồi, sanh tử, tử sanh!
Sắc thân đã mất cốt hài còn đây. 
 
Ta lễ bái kính người tiền bối
Và ngậm ngùi vì nhớ kiếp xưa
Đống xương hỗn tạp chẳng vừa
Không phân trai gái bỏ bừa khó coi. 
 
Ngươi chịu khó xét soi cho kỹ
Phân làm hai bên nữ bên nam
Để cho phân biệt cốt phàm
Không còn lẫn lộn nữ nam chất chồng. 
 
Đức A Nan trong lòng tha thiết
Biết làm sao phân biệt khỏi sai
Ngài bèn xin Phật chỉ bày
Vì khó chọn lựa gái trai lúc này. 
 
Còn sanh tiền dễ bề sắp đặt
Cách đứng đi ăn mặc phân minh
Chớ khi rã xác tiêu hình
Xương ai như nấy khó nhìn khó phân. 
 
Phật mới bảo: A Nan nên biết
Xương nữ nam phân biệt rõ ràng
Đàn ông xương trắng nặng oằn
Đàn bà xương nhẹ đen thâm dễ nhìn. 
 
Ngươi có biết cớ chi đen nhẹ?
Bởi đàn bà sanh đẻ mà ra
Sanh con ba đấu huyết ra
Tám hộc bốn đấu sữa hòa nuôi con. 
 
Vì như vậy hao mòn thân thể.
Xương đàn bà đen nhẹ hơn trai
A Nan nghe vậy bi ai!
Xót thương cha mẹ công dày dưỡng sanh. 
 
Bèn cầu Phật thi ân dạy bảo
Phương pháp nào Báo Hiếu song thân?
Thế Tôn mới bảo lời rằng:
Vì ngươi ta sẽ phân trần khá nghe. 
 
Thân đàn bà nhiều bề cực nhọc
Sanh đặng con thập ngoạt cưu mang
Tháng đầu, thai đậu tợ sương
Mai chiều gìn giữ sợ tan bất thường. 
 
Tháng thứ nhì dường như sữa đặc
Tháng thứ ba như cục huyết ngưng
Bốn tháng đã tượng ra hình
Năm tháng ngũ thể hiện sinh rõ ràng. 
 
Tháng thứ sáu lục căn đầy đủ
Bảy tháng thì đủ bộ cốt xương
Lại thêm đủ lỗ chân lông
Cộng chung đến số tám muôn bốn ngàn. 
 
Tháng thứ tám: hoàn toàn tạng phủ
Chín tháng thì đầy đủ vóc hình
Mười tháng thì đến kỳ sinh
Nếu con hiếu thuận xuôi mình ra luôn. 
 
Bằng ngỗ nghịch làm buồn thân mẫu
Nó vẫy vùng đạp quấy lung tung
Làm cho cha mẹ hãi hùng!
Sự đau sự khổ không cùng tỏ phân. 
 
Khi sanh thuận muôn phần an lạc
Cũng ví như được bạc được vàng!
Thế Tôn lại bảo A Nan:
Ơn cha nghĩa mẹ mười phần phải tin. 
 
Điều thứ nhứt giữ gìn thai giáo
Mười tháng trường châu đáo mọi bề
Thứ hai sanh đẻ gớm ghê
Chịu đau chịu khổ mỏi mê trăm phần. 
 
Điều thứ ba thâm ân nuôi dưỡng
Cực đến đâu bền vững chẳng lay
Thứ tư ăn đắng uống cay
Để dành bùi ngọt đủ đầy cho con. 
 
Điều thứ năm lại còn khi ngủ
Ướt mẹ nằm, khô ráo phần con
Thứ sáu sú nước nhai cơm
Miễn con no ấm chẳng nhờm chẳng ghê. 
 
Điều thứ bảy không chê ô uế
Giặt đồ dơ của trẻ không phiền
Thứ tám chẳng nở chia riêng
Nếu con đi vắng cha phiền mẹ lo! 
 
Điều thứ chín miễn con sung sướng
Dầu phải mang nghiệp chướng cũng cam
Tín sao có lợi thì làm
Chẳng màng tội lỗi bị giam bị cầm. 
 
Điều thứ mười chẳng ham trau chuốt
Dành cho con các cuộc thanh nhàn
Thương con như ngọc như vàng
Ơn cha nghĩa mẹ sánh bằng Thái sơn. 
 
Phật lại bảo A Nan nên biết!
Trong chúng sanh là thiệt phẩm người
Mười phần mê muội cả mười
Không tường ơn trọng đức dày song thân. 
 
Chẳng kính mến quên ân trái đức
Không xót thương dưỡng dục cù lao
Ấy là bất hiếu mặc giao
Vì những người ấy đời nào nên thân. 
 
Mẹ sanh con cưu mang mười tháng!
Cực khổ dường gánh nặng trên vai
Uống ăn chẳng đặng vì thai
Cho nên thân thể hình hài kém suy. 
 
Khi sanh sản hiểm nguy chi xiết
Sanh đặng rồi tinh huyết dầm dề
Ví như thọc huyết trâu dê
Nhất sanh thập tử nhiều bề gian nan. 
 
Con còn nhỏ phải lo săn sóc
Ăn đắng cay, bùi ngọt phần con
Phải tắm phải giặt rửa trôn
Biết rằng dơ dáy mẹ không ngại gì. 
 
Nằm phía ướt con nằm phía ráo.
Sợ cho con ướt áo ướt chăn
Hoặc khi ghẻ chóc khắp thân
Ắt con phải chịu trăm phần thảm thương. 
 
Trọn ba năm bú nương sữa mẹ.
Thân gầy mòn nào nệ với con
Khi con vừa được lớn khôn
Cha mẹ dạy bảo cho con vỡ lòng. 
 
Cho đi học mở thông trí huệ
Dựng vợ chồng có thế làm ăn
Ước mong con được nên thân
Dầu cho cha mẹ cơ bần quản chi. 
 
Con đau ốm tức thì lo chạy
Dầu tốn hao đến mấy cũng đành
Khi con căn bệnh đặng lành
Thì cha mẹ mới an thần định tâm. 
 
Công dưỡng dục sánh bằng non biển.
Cớ sao con chẳng biết ơn này?
Hoặc khi lầm lỗi bị rầy
Chẳng tuân thì chớ lại bày ngỗ ngang. 
 
Hỗn cha mẹ phùng mang trợn mắt
Kinh trưởng huynh nộ nạt thê nhi
Bà con chẳng kể ra chi
Không tuân sư phụ lễ nghi chẳng tường. 
 
Lời dạy bảo song đường không kể
Tiếng khuyên răn anh chị chẳng màng
Trái ngang chống báng mọi đàng
Ra vào lui tới mắng càn người trên. 
 
Vì lỗ mãng tánh quen làm bướng
Chẳng kể lời trưởng thượng dạy răn
Lớn lên theo thói hung hăng
Đã không nhẫn nhịn lại càng hành hung. 
 
Bỏ bạn lành theo cùng chúng dữ
Nết tập quen làm sự trái ngang
Nghe lời dụ dỗ quân hoang
Bỏ cha bỏ mẹ trốn sang quê người. 
 
Trước còn tập theo thời theo thế
Thân lập thân tìm kế sinh nhai
Hoặc đi buôn bán kiếm lời
Hoặc vào quân lính với đời lập công. 
 
Vì ràng buộc đồng công mối nợ
Hoặc trở ngăn vì vợ vì con
Quên cha quên mẹ tình thâm
Quên xứ quên sở lâu năm không về. 
 
Ấy là nói những người có chí
Chớ phần nhiều du hí mà thôi
Sau khi phá hết của rồi
Phải tìm phương kế kiếm đôi đồng xài. 
 
Theo trộm cướp hoặc là bài bạc
Phạm tội tình tù rạc phải vương
Hoặc khi mang bệnh giữa đường
Không người nuôi dưỡng bỏ thân ngoài đồng. 
 
Hay tin dữ bà con cô bác
Cùng mẹ cha thương xót buồn rầu
Thương con than khóc âu sầu
Có khi mang bệnh đui mù vấn vương. 
 
Hoặc bệnh nặng vì thương quá lẽ
Phải bỏ mình làm quỉ giữ hồn
Hoặc nghe con chẳng lo lường
Trà đình tửu điếm phố phường ngao du. 
 
Cứ mài miệt với đàng bất chính
Chẳng mấy khi thức tỉnh mộ khan
Làm cho cha mẹ than van
Sanh con bất hiếu phải mang tiếng đời. 
 
Hoặc cha mẹ đến hồi gìa yếu
Không ai nuôi thiếu thốn mọi điều
Ốm đau đói rách kêu rêu
Con không cấp dưỡng bỏ liều chẳng thương. 
 
Phận con gái còn nương cha mẹ
Thì có lòng hiếu đễ thuận hòa
Cần lao phục dịch trong nhà
Dễ sai dễ khiến hơn là nam nhi. 
 
Song đến lúc tùng phu xuất giá
Lo bên chồng chẳng sá bên mình
Trước còn lai vãng viếng thăm
Lần lần nguội lạnh biệt tăm biệt nhà. 
 
Quên dưỡng dục song thân ân trọng
Không nhớ công mang nặng đẻ đau
Chẳng lo báo bổ cù lao
Làm cho cha mẹ buồn rầu thảm thay. 
 
Nếu cha mẹ la rầy quở mắng
Trở sanh lòng hờn giận chẳng kiêng
Chớ khi chồng đánh liên miên
Thì cam lòng chịu chẳng phiền chẳng than. 
 
Tội bất hiếu lưỡng ban nam nữ
Nói không cùng nghiệp dữ phải mang
Nghe Phật chỉ rõ mọi đàng
Trong lòng đại chúng lòng càng thảm thay. 
 
Gieo xuống đất lấy cây lấy củi
Đập vào mình vào mũi vào hông
Làm cho các lỗ chân lông
Thảy đều rớm máu ướt đầm cả thân. 
 
Đến hôn mê tâm thần bất định
Một giây lâu mới tỉnh than rằng:
Bọn ta quả thật tội nhơn
Xưa nay chẳng rõ không hơn người mù. 
 
Nay tỏ ngộ biết bao lầm lạc
Ruột gan dường như nát như tan
Tội tình khó nỗi than van
Làm sao trả đặng muôn ngàn ân sâu. 
 
Trước Phật tiền con cầu trần tố
Xin Thế Tôn mẫn cố bi lân
Làm sao báo đáp ngàn ân
Tỏ lòng hiếu thuận song thân của mình. 
 
Phật bèn dụng Phạm Thinh sáu pháp
Phân tỏ cùng đại chúng lóng nghe
Ân cha nghĩa mẹ nặng nề
Không phương báo đáp cho vừa sức đâu. 
 
Ví có người ân sâu dốc trả
Cõng mẹ cha tất cả hai vai
Giáp vòng hòn núi Tu Di
Đến trăm ngàn kiếp ân kia chưa vừa. 
 
Ví có người gặp cơn đói rét
Nuôi song thân dâng hết thân này
Xương nghiền thịt nát phân thây
Trải trăm ngàn kiếp ân đây chưa đồng. 
 
Ví có người vì công sanh dưỡng
Tự tay mình khoét phủng song ngươi
Chịu thân mù tối như vầy
Đến trăm ngàn kiếp ơn này thấm đâu. 
 
Ví có người cầm dao thật bén
Mổ bụng ra rút hết tâm cang
Huyết ra khắp đất chẳng than
Đến trăm ngàn kiếp thâm ân đâu bằng. 
 
Ví có người dùng ngàn mũi nhọn
Đâm vào mình bất luận chỗ nào
Tuy là sự khó biết bao
Trải trăm ngàn kiếp không sao đáp đền. 
 
Ví có người vì ân dưỡng dục
Tự gieo mình cúng Phật thế đèn
Cứ treo như vậy trọn năm
Trải trăm ngàn kiếp ân thâm chưa đền. 
 
Ví có người xương nghiền ra mỡ
Hoặc dùng dao chặt bửa thân mình
Xương tan thịt nát chẳng phiền
Đến trăm ngàn kiếp ơn trên chưa đền. 
 
Ví có người vì công dưỡng dục
Nuốt sắt nóng thấu ruột thấu gan
Làm cho thân thể tiêu tan
Đến trăm ngàn kiếp thâm ân chưa đền. 
 
Nghe Phật nói thảy đều kinh khủng
Giọt lệ tràn khó nổi cầm ngăn
Đồng thinh bạch Phật lời rằng:
Làm sao trả đặng ân thâm song đường. 
 
Phật mới bảo các hàng đệ tử
Phải lóng nghe ta chỉ sau này
Chúng ngươi muốn đáp ơn dày
Phải toan biên chép kinh đây lưu truyền. 
 
Vì cha, mẹ trì kiên phúng tụng
Cùng ăn năn những tội lỗi xưa
Cúng Dường Tam Bảo sớm trưa
Cùng là tu phước chẳng chừa món chi. 
 
Rằm tháng Bảy đến kỳ Tự Tứ
Thập Phương Tăng đều dự lễ này
Sắm sanh lễ vật đủ đầy
Chờ giờ Câu Hội đặt bày cúng dâng. 
 
Đặng cầu nguyện song đường trường thọ
Hoặc sanh về Tịnh Độ an nhàn
Ấy là báo đáp thù ân
Sanh thành dưỡng dục song thân của mình. 
 
Mình cần phải cần chuyên trì giới
Pháp Tam Quy Ngũ Giới giữ gìn
Những lời Ta dạy đinh ninh
Khá nên y thử phụng hành đừng sai. 
 
Được như vậy mới là khỏi tội
Bằng chẳng thì ngục tối phải sa
Trong năm đại tội kể ra
Bất hiếu thứ nhất thật là trọng thay. 
 
Sau khi chết bị đày vào ngục
Ngục Vô Gián cũng gọi A Tỳ
Ngục này trong núi Thiết Vi
Vách phênh bằng sắt vây quanh bốn bề. 
 
Trong ngục này hằng ngày lửa cháy
Đốt tội nhơn hết thảy thành than
Có lò nấu sắt cho tan
Rót vào trong miệng tội nhân hành hình. 
 
Một vá đủ cho người thọ khổ
Lột thịt da đau thấu tâm can
Lại có chó sắt rắn gan
Phun ra khói lửa đốt đoàn tội nhân. 
 
Ở trong ngục có giường bằng sắt
Bắt tội nhân nằm khắp đó xong
Rồi cho một ngọn lửa hồng
Nướng quay chúng nó da phồng thịt đau. 

Móc bằng sắt thương, đao, gươm, giáo.
Trên không trung đổ tháo như mưa
Gặp ai chém nấy chẳng chừa
Làm cho thân thể nát nhừ như tương. 
 
Những hình phạt vô phương kể hết
Mỗi ngục đều có cách trị riêng
Như là xe sắt phân thây
Chim ưng mổ bụng, trâu cầy lưỡi le. 
 
Chớ chi đặng chết liền rất đỡ
Vì nghiệp duyên không nỡ hành thân
Ngày đêm chết sống muôn lần
Đến trăm ngàn kiếp không ngừng một giây. 
 
Sự hình phạt tại A Tỳ ngục.
Rất nặng nề, vì ngỗ nghịch song thân
Chúng ngươi đều phải ân cần
Thừa hành các việc phân trần như trên. 
 
Nhất là phải kinh này in chép
Truyền bá ra cho khắp Đông Tây
Như ai chép một quyển này
Ví bằng đặng thấy một vì Thế Tôn. 
 
Nếu in đặng ngàn muôn quyển ấy
Thì cũng bằng thấy Phật vạn thiên
Do theo nguyện lực tùy duyên
Chư Phật ủng hộ y như sở nguyền. 
 
Cha mẹ đặng xa miền khốn khổ
Lại hóa sanh về thẳng Thiên cung
Khi lời Phật giảng vừa xong
Khắp trong Tứ chúng một lòng kính vâng. 
 
Lại phát nguyện thà thân này nát
Ra bụi tro muôn kiếp chẳng nài
Dầu cho kéo lưỡi trâu cày
Đến trăm ngàn kiếp lời Thầy không quên. 
 
Ví như bị bá thiên đao kiếm
Khắp thân này đâm chén phân thây
Hoặc như thép trói thân này
Trải trăm ngàn kiếp lời Thầy chẳng sai. 
 
Dấu thân này bị cưa bị chặt
Phân chia ra muôn đoạn rã rời
Đến trăm ngàn kiếp như vầy
Chúng con cũng chẵng trái lời Thầy khuyên. 
 
Đức A Nan liền quì đảnh lễ
Cầu Thế Tôn đặt để hiệu kinh
Ngày sau truyền bá chúng sanh
Dễ bề phúng tụng trì chuyên tu thiền. 
 
Phật mới bảo A Nan nên biết!
Quyển kinh này quả thật cao xa
Đặt tên “BÁO HIẾU MẸ CHA”
Cùng là “ÂN TRỌNG” thật là chơn kinh. 
 
Các ngươi phải giữ gìn chu đáo
Đặng đời sau y giáo phụng hành
Sau khi Phật dạy rõ rành
Bốn phương phật tử rất mừng rất vui. 
 
Thảy một lòng vâng lời Đức Phật
Và chí thành nguyện chắc để truyền
Đồng nhau tựu hội Phật tiền
Nhứt tâm đảnh lễ rồi liền ... lui ra. 
 
HỒI HƯỚNG
Phẩm kinh con mới tụng rồi
Nguyện đem công đức vào đời chúng con
Chúng con nhất quyết lòng son
Quyết tu Thanh tịnh không còn trầm luân. 
 
Phật dạy chúng con chỉ “Dừng”
Tâm con thanh tịnh luân hồi dừng ngay
Hôm nay tại điện Phật Đài
Kính xin Đức Phật nhận ngay lời này. 
 
Chúng con kính nguyện tại đây
Luân hồi sinh tử đứt dây buộc ràng
Đời con đã hết gian nan
Cũng nhờ Đức Phật chỉ đàng Thiền tông. 
 
Tâm con hiện tại đã không
Nhất quyết một lòng thực hiện Thiền tông
Dù cho thế giới hoại không
Hư không có hoại lòng con vẫn bền. 
 
Nhờ Phật con đã đứng lên
Luân hồi sinh tử vượt lên được rồi
Đời con đại phúc Phật ôi!
Hôm nay sinh tử dứt rồi với con. 
 
Nam Mô Giáo Chủ Ta Bà Bổn sư Thích Ca Mâu Ni Phật. (3 lần)