19. Tổ Cưu Ma La Đa (Kumarata), sanh sau Đức Phật nhập Niết bàn 691 năm, ở nước Nguyệt Chí, theo đạo Bà La Môn, cha tên Cưu Thập Miên, mẹ là Nhơn Ánh Sanh. Ngài cùng mẹ đi viếng đền Thiên Yên, trên đường đi phải qua con đò, khi ngồi chờ đò, Tổ Già Da Xá Đa cũng chờ đò, Tổ hỏi Ngài:

- Ông đến đền Thiên Yên để cầu xin cái gì?

Ngài trả lời:

- Tôi cùng mẹ đến đền Thiên Yên để cầu bình yên trong gia đình.

Tổ hỏi:

- Từ trước đến nay ông cầu như vậy có kết quả gì không?

Ngài trầm ngâm một hồi lâu rồi trả lời:

- Tôi thấy cũng không có kết quả gì, nhưng mẹ bảo là tôi phải đi.

Tổ nói:

- Ông muốn hiểu sự thật nơi thế giới này không?

- Nếu được nghe lời chân thật, trên đời này có gì bằng, Ngài trả lời cho Tổ.

Tổ liền đọc bài kệ 16 câu như sau cho Ngài nghe:

Đời là dòng chuyển nhân gian
Quy luật vật lý, rõ ràng thế thôi
Người đời chỉ vì cái "Tôi"
Cầu xin lạy lục, ôi thôi sai lầm!

Phải biết cấu tạo nơi trần
Nhân duyên nhân quả, là phần của ta
Dù cho lạy lục gần xa
Những lời cầu ấy là ta mê lầm !

Người khôn phải hiểu chỗ chân
Luân hồi sinh tử, là phần riêng ta
Ngày xưa Đức Phật Thích Ca
Tu thiền Thanh tịnh, nhận ra chỗ này

Ông nay muốn hiểu lời Thầy
Ta nói pháp ấy, ông đây ngộ liền
Khi ngộ những chuyện linh thiêng
Là thứ ảo tưởng, ông liền bỏ đi.

Nghe Tổ ngâm xong bài kệ 16 câu, Ngài liền Giác ngộ ý nghĩa bài kệ, nên trình với Tổ Già Da Xá Đa:

- Kính thưa Thầy, bài kệ Thầy vừa đọc, con đã lãnh hội được, vậy kính xin Thầy cho con theo làm đệ tử của Thầy, để con học hỏi những gì mà Thầy đã biết.

Tổ Già Da Xá Đa đồng ý và nhận Ngài làm đệ tử. Mười năm Ngài theo Tổ học đạo thiền, luôn lúc nào Ngài cũng chăm chỉ học hành, một hôm Tổ hỏi Ngài:

- Con theo ta học đạo thiền, vậy trong 10 năm ấy con học được gì hãy trình bày ta nghe?

Ngài liền đọc bài kệ 40 câu:

Ngày xưa theo mẹ mong cầu
Ngày ngày tháng tháng, cứ cầu cứ xin
Mẹ rằng Bà La rất linh
Ai đến cầu khẩn, Ngài linh cho liền.
 
Có lần con bị não phiền
Đến cầu khẩn lạy, xin liền phúc cho
Hằng ngày chân xếp co ro
Ngồi thiền tưởng nhớ, xin cho lộc xài.
 
Lòng con khẩn nguyện không sai
Nhưng không linh ứng, lạy hoài không chi
Ngồi nơi bến vắng một khi
Nhờ Thầy dạy bảo, cầu chi cho phiền.
 
Chỉ cần tâm mình tự yên
Những điều kỳ diệu, hiện liền ra ngay
Kể từ đó cho đến nay
Con bỏ cầu khẩn, thấy ngay Niết bàn.
 
Hiện tại con được bình an
Không cần khẩn lạy, mà an trong lòng
Thiền tông không phải dụng công
Chỉ cần thanh tịnh ở trong lòng mình.
 
Thiền Thanh sao lại tuyệt linh
Không theo vật lý, tuyệt linh vô cùng
Khi tâm thanh tịnh lạ lùng
Nhìn thấy Bể tánh, khắp vùng mênh mông.
 
Trời đất, phong cảnh, núi sông
Thấy xuyên qua hết, khắp cùng xa xăm
Thấy vậy, con chỉ âm thầm
Chỉ cần Thấy, Biết không cần nói ra.
 
Ơn Thầy con đã nhận ra
Niết bàn thanh tịnh, quê ta đây rồi
Thiền tông kỳ diệu Thầy ôi
Khi vào Bể tánh, luân hồi lìa ngay.
 
Hôm nay con trình Tổ Ngài
Những thứ con biết, Tổ Ngài chứng cho
Nhờ Thầy con hết cầu lo
Rơi vào Bể tánh, không cho luân hồi.
 
Con nay trình với Thầy thôi
Những gì con biết, luân hồi không theo
Trần gian không bám không theo
Con nay giác ngộ, quyết theo pháp thiền.
 

Tổ Già Da Xá Đa vừa nghe Ngài trình bài kệ 40 câu, Tổ biết Ngài đã đạt được “Bí mật Thiền tông”, nên dạy Ngài như sau:

- Ông nay đã đạt được “Bí mật Thiền tông”, vậy 10 hôm nữa là đến ngày rằm tháng 5, ta sẽ truyền “Bí mật Thiền tông” lại cho ông để thay ta làm Tổ sư Thiền tông đời thứ Mười Chín. Vậy ông chuẩn bị chánh điện Thiền tông cho trang nghiêm, ta sẽ truyền “Bí mật Thiền tông” lại cho ông.

Đúng  ngày rằm tháng 5, buổi lễ truyền “Bí mật Thiền tông” của Tổ Già Da Xá Đa truyền cho Ngài được thực hiện. Chúng tôi xin ghi lại bài kệ truyền thiền như sau:

Ngày xưa, sen nở Linh Sơn
Như Lai dạy thiền, quý hơn ngọc vàng
Truyền đi khắp chốn gian nan
Ta nay truyền lại rõ ràng cho ông.

Ông phải giữ lấy trong lòng
Tìm nhiều phương cách thiền đây lưu truyền
Hôm nay họ Cưu có duyên
Ta nay truyền thiền chứng nhận cho ông.

Đa kia nhận được không mong
Sống với Phật tánh là xong Luân hồi
Thiền tông đơn giản vậy thôi
Sống với Phật tánh Luân hồi màng chi.

Thiền tông đặc biệt diệu kỳ
Ông đã biết được, nhận thì Tổ tông
Tổ tông ông nhận trong lòng
Để truyền người kế là xong phận mình.

Hôm nay, trước Đấng tối linh
Chánh thức truyền thiền Tổ vị cho ông
Ông phải cố gắng hết lòng
Tìm người kế tiếp là xong phận mình.

Thiền tông ông phải lặng thinh
Người có duyên lớn mới trình thiền ra
Vì đây lời dạy Thích Ca
Ai có duyên lớn, nói ra pháp này.

Hôm nay, chánh điện tại đây
Tổ vị Mười Chín tại đây được truyền
Ông người có đủ phúc duyên
Chính thức truyền thiền Tổ vị cho ông.

Tổ vị, ông để trong lòng
Không nói ai biết là ông được truyền
Đức Phật Huyền ký dạy riêng
Các Tổ chỉ truyền theo dòng Thiền tông.

Truyền đi khắp chốn núi sông
Giúp người biết được là xong Luân hồi
Thiền tông đặc biệt vậy thôi
Luân hồi nhiều kiếp là thôi với mình.

Lời dạy Đức Phật tuyệt linh
Truyền ông Tổ vị một mình biết thôi
Khi nhận Tổ vị được rồi
Phải nhớ những lời Đức Phật dạy ra.

Theo như lời dạy Thầy ta
Hễ ai nhận được Thích Ca dạy thiền
Vị đó là người đủ duyên
Phải được truyền thiền để làm lòng tin.

Hôm nay, thay mặt Tối linh
Chánh thức truyền thiền cấp giấy cho ông
Ông nên giữ lấy trong lòng
Vượt qua bể khổ để về nhà xưa.

Từ nay dù sớm hay trưa
Chỉ cần thanh tịnh, không ưa Niết bàn
Ông nên cố gắng bình an
Rơi vào Bể tánh chính đây quê mình.

Ngày xưa Đức Phật dạy “Dừng”
Vì ông không biết, không theo lời Ngài
Vì vậy đi khắp trần ai!
Rơi vào Bể tánh, hôm nay mới “Dừng”.

Tất cả chúng tôi rất mừng
Vì đã chứng nhận, ông đây ngộ thiền
Ông nay hết đảo hết điên
Chánh thức truyền thiền cấp giấy cho ông.