Tổ Bà Tu Bàn Đầu

21. Tổ Bà Tu Bàn Đầu (Vasubandhu), sanh sau Đức Phật nhập Niết bàn 771 năm, ở nước La Duyệt, cha tên Bà Quang Cái, mẹ tên Nghiêm Nhất. Gia đình Ngài rất giàu có, mẹ Ngài đến 34 tuổi mà chưa có con, nên cha mẹ Ngài đến chùa Bắc Thiên cầu con. Một năm sau mẹ Ngài sanh ra được 2 người con, Ngài được sanh ra trước nên được làm anh. Khi Ngài mới có 2 tuổi mà thông minh hơn người.
Một hôm, có vị Thầy tên Hiền Chúng đến gia đình Ngài xin tiền xây chùa, cha mẹ Ngài đem 2 lượng vàng ra xin cúng dường. Thầy Hiền Chúng thấy Ngài có sắc thể xinh đẹp lạ thường, nên hỏi cha mẹ Ngài:
- Đứa bé này tôi thấy xinh đẹp hơn người, chắc nó thông minh lắm?
Cha mẹ Ngài trình thưa:
- Không giấu gì Thầy, nó thông minh lắm.
Thầy Hiền Chúng nói:
- Khi lớn lên nó muốn đi tu, tôi xin nhận và sẽ trao nó ngôi chùa mà tôi đang làm trụ trì cho nó.
Gia đình ông Bà Quang Cái vui vẻ hứa:
- Nếu lớn lên mà nó muốn xuất gia, chúng tôi đồng ý.
Khi Ngài được 15 tuổi, Ngài muốn xuất gia, được cha mẹ đồng ý và được Thầy Hiền Chúng nhận làm đệ tử. Theo Thầy Hiền Chúng tu học được 12 năm, một hôm Tổ Xà Dạ Đa đến chùa, Ngài ra lễ phép chào hỏi. Tổ thấy Ngài có sắc diện hơn người nên nói với Ngài:
- Con ở đây tu mấy năm rồi và tu hạnh gì?
Ngài trình thưa:
- Con tu được 12 năm và tu hạnh đầu đà.
Tổ lại hỏi:
- Con tu hạnh đầu đà để được gì?
Ngài thưa: “Con muốn Giải thoát”.
Tổ bảo: “Con biết Giải thoát là sao không?”
Ngài thưa: “Giải thoát là, là…”
Ngài không biết phải nói sao cho đúng, nên ấp úng không nói được.
Tổ bảo: “Giải thoát là thoát ra ngoài sự cuốn hút của vật chất đó”, con học phật pháp đã 12 năm rồi mà chữ Giải thoát cũng không trả lời được. Vậy con muốn Giải thoát không, hãy theo ta, ta sẽ dạy cho.
Ngài liền trình thưa với Thầy Hiền Chúng, xin cho Ngài theo tổ Xà Dạ Đa để tu Giải thoát.
Thầy Hiền Chúng đồng ý và gởi gắm Ngài cho Tổ Xà Dạ Đa tu học được 6 tháng, một hôm Tổ hỏi:
- Con theo ta học đạo Giải thoát, vậy con đã biết Giải thoát chưa?
Ngài liền trình bài kệ 48 câu như sau:
 

Con ngu mới tu giải thoát
Không biết nên tìm giải thoát để tu
Đầu con trước sao lại ngu
Lý luận chuyện tu đủ thứ trên đời.
 
Về đây Thầy dạy nghĩ ngơi
Xa lìa vật chất, lìa đời chớ tu
Hôm nay con đã hết ngu
Vật chất là vậy, chớ tu cái gì.?
 
Thiền Thầy không dạy cái chi
Chỉ tâm thanh tịnh hết đi luân hồi
Hôm nay con đã biết '' Thôi ''
Luân hồi nhiều kiếp con thôi đi tìm.
 
Thầy ôi, con đã nhận riêng
Thiền tông thanh tịnh, đi tìm là ngu
Nhờ Thầy chỉ dạy pháp tu
Chỉ cần thanh tịnh tu chi cho cuồng.
 
Tâm con chỉ tịnh luôn luôn
Không theo vật chất, không tuôn theo trần
Tu thiền phải hiểu bổn thân
Thân này vật lý, không cần tu chi.
 
Thiền tông quả thật diệu kỳ
Không tìm không kiến, luân hồi dừng ngay
Ngày xưa không biết tìm hoài
Hành thiền khổ hạnh, mệt nhoài tấm thân.
 
Đầu đà khổ hạnh muôn phần
Thân hình tiều tụy không lần ra chi
Về đây Thầy dạy bỏ đi
Hành chi cực xác, cũng đi luân hồi.
 
Nhờ Thầy chỉ dạy con '' Thôi ''
Những thứ vọng tưởng hết rồi với con
Tâm con thanh tịnh không còn
Đầu đà thanh tịnh không còn dụng công.
 
Hành thiền quán tưởng cầu mong
Những thứ như vậy, quăng sông cho rồi
Nhờ Thầy con '' tu '' chữ '' Thôi ''
Giải thoát sanh tử con thôi không tìm.
 
Thiền tông thật sự linh thiêng
Nhờ Thầy dạy thật, con liền nhận ra
Thiền tông quăng '' Quán '' ra xa
Nếu còn '' Quán, Tưởng '' phải va luân hồi.
 
Vì vậy Thầy dạy con '' Thôi ''
Tu thiền mà kiếm vào đời trầm luân
Ngày xưa Đức Phật dạy '' Dừng ''
Luân hồi sanh tử là dừng lại ngay.
 
Nhìn Phật con cứ nhìn hoài
Không chi đền đáp lời Ngày dạy con
Con xin có tấm lòng son
Nghe lời Phật dạy, thiền còn thế gian.

 
Tổ Xà Dạ Đa nghe Ngài trình 48 câu kệ, biết Ngài đã đạt được “Bí mật Thiền tông”, Tổ nói với Ngài như sau:
- Thiền tông mà Như Lai truyền đến đây, nay con đã nhận được. Vậy, đúng 2 tháng nữa ta sẽ truyền lại cho con làm Tổ sư Thiền tông đời thứ Hai Mươi Mốt, con nên chuẩn bị nơi chánh điện Thiền tông chùa Thiền tông Chân Tánh này cho trang nghiêm.
Đúng 2 tháng sau, tại chánh điện chùa Thiền tông Chân Tánh, buổi lễ truyền Tổ vị sư Thiền tông được tiến hành. Chúng tôi xin ghi bài kệ truyền Thiền tông như sau:
 

Ngày xưa, sen nở Linh Sơn
Như Lai dạy thiền, quý hơn ngọc vàng
Truyền đi khắp chốn gian nan
Nay ta truyền lại rõ ràng cho ông.
 
Ông phải giữ lấy trong lòng
Tìm nhiều phương cách thiền đây lưu truyền
Hôm nay họ Bà có duyên
Ta nay truyền thiền chứng nhận cho ông.
 
Đầu kia nhận được không mong
Sống với Phật tánh là xong Luân hồi
Thiền tông đơn giản vậy thôi
Sống với Phật tánh Luân hồi màng chi.
 
Thiền tông đặc biệt diệu kỳ
Ông đã biết được, nhận thì Tổ tông
Tổ tông ông nhận trong lòng
Để truyền người kế là xong phận mình.
 
Hôm nay, trước Đấng tối linh
Chánh thức truyền thiền Tổ vị cho ông
Ông phải cố gắng hết lòng
Tìm người kế tiếp là xong phận mình.
 
Thiền tông ông phải lặng thinh
Người có duyên lớn mới trình thiền ra
Vì đây lời dạy Thích Ca
Ai có duyên lớn, nói ra pháp này.
 
Hôm nay, chánh điện tại đây
Tổ vị Hai mốt tại đây được truyền
Ông người có đủ phúc duyên
Chính thức truyền thiền Tổ vị cho ông.
 
Tổ vị, ông để trong lòng
Không nói ai biết là ông được truyền
Đức Phật Huyền ký dạy riêng
Các Tổ chỉ truyền theo dòng Thiền tông.
 
Thiền tông đi khắp núi sông
Giúp người biết được là xong Luân hồi
Thiền tông đặc biệt vậy thôi
Luân hồi nhiều kiếp là thôi với mình.
 
Lời dạy Đức Phật tuyệt linh
Truyền ông Tổ vị một mình biết thôi
Khi nhận Tổ vị được rồi
Phải nhớ những lời Đức Phật dạy ra.
 
Theo như lời dạy Thầy ta
Hễ ai nhận được Thích Ca dạy thiền
Vị đó là người đủ duyên
Phải được truyền thiền để làm lòng tin.
 
Hôm nay, thay mặt Tối linh
Chánh thức truyền thiền cấp giấy cho ông
Ông nên giữ lấy trong lòng
Vượt qua bể khổ để về nhà xưa.
 
Từ nay dù sớm hay trưa
Chỉ cần thanh tịnh, không ưa Niết bàn
Ông nên cố gắng bình an
Rơi vào Bể tánh chính đây quê mình.
 
Ngày xưa Đức Phật dạy “Dừng”
Vì ông không biết, không theo lời Ngài
Vì vậy đi khắp trần ai!
Rơi vào Bể tánh, ông nay mới “Dừng”.
 
Tất cả chúng tôi rất mừng
Vì đã chứng nhận, ông đây ngộ thiền
Ông nay hết đảo hết điên
Chánh thức truyền thiền cấp giấy cho ông.

 

TRÍCH: CUỘC ĐỜI VÀ NGỘ ĐẠO CỦA 36 VỊ TỔ SƯ THIỀN TÔNG ẤN ĐỘ - TRUNG HOA - VIỆT NAM (QUYỂN 8)
TÁC GIẢ: THIỀN GIA – SOẠN GIẢ NGUYỄN NHÂN