Tổ Bà Xá Tư Đa

25. Tổ Bà Xá Tư Đa (Basiasita), sanh sau Đức Phật nhập Niết bàn 919 năm, người nước Kế Tân, dòng Bà La Môn giàu có, cha Bà Tịch Hạnh, mẹ tên Thường An Lạc. Khi mẹ sanh Ngài ra, tay phải của Ngài cứ nắm chặt lại, đến 6 tuổi, Tổ Sư Tử đến nhà Ngài, cha mẹ Ngài đem việc Ngài khi sanh ra tay phải cứ nắm cứng.
Tổ bảo:
- Đời trước, ta là một vị quốc sư nước Phục Hưng, còn nó là thị giả của ta. Khi ta được vua nước Thiệt Đà lân cận mời sang cúng dường, khi ra về, vua nước Thiệt Đà có tặng ta viên Ngọc Bích, ta giao nó cầm giữ, khi về qua sông nước, chúng tôi bị cơn gió lốc làm thuyền của chúng tôi bị chìm và hai tôi bị chết.
Nó đang cầm giữ viên Ngọc Bích không dám bỏ tay ra, nên nay ta đến bảo nó trả lại cho ta, hai ông bà cũng nên cho nó theo ta đi hoằng hoá giáo pháp Thiền tông mà hôm nay Như Lai đã truyền đến cho ta.
Cha mẹ Ngài đồng ý cho Ngài theo Tổ xuất gia. Tổ Sư Tử liền bảo Ngài:
- Con hãy trả viên Ngọc Bích lại cho ta.
Ngài liền mở tay ra, Tổ Sư Tử liền nhận viên Ngọc Bích. Ngài liền từ giã cha mẹ theo Tổ Sư Tử học đạo thiền.
Tuy Ngài theo Tổ Sư Tử học đạo Thiền tông, nhưng Ngài thích tìm hiểu những việc bí ẩn trong nhân gian, nên một hôm Tổ bảo:
- Giác ngộ Giải thoát là việc của người tu Thiền tông, con cứ mải mê tìm kiếm những việc trong nhân gian này, con tìm kiếm biết khi nào mới hết được.
Ngài nghe lời dạy của sư phụ, nên ngày đêm lo học đạo Thiền tông. Ngài theo Tổ học được 16 năm, một hôm Tổ nói với Ngài:
- Pháp môn Thiền tông, là pháp môn Như Lai truyền ngoài kinh điển, chỉ có những vị Tổ sư thiền hiểu được mà thôi. Từ khi con theo ta học đạo Thiền tông đến nay, con có hiểu gì pháp môn Thiền tông này không?
Ngài trình thưa với Tổ Sư Tử:
- Kính thưa Tổ, từ khi con bỏ tìm kiếm, nghe lời Tổ dạy, con đã nhận ra chỗ kỳ đặc này. Vậy, con kính trình xin Tổ kiểm chứng cho con có đạt được “Bí mật Thiền tông” chưa, nếu có gì không phải kính xin Tổ chỉ dạy con thêm.
Ngài kính trình cho Tổ Sư Tử bài kệ 24 câu:
 

Khi con tập Thanh tịnh thiền
Ngày đêm niêm mật, tịnh thiền mà thôi
Mười ngày con bị cuốn trôi
Vào nơi trống rỗng tưởng rồi đời con.
 
Nhớ lại Thầy dạy con '' Thôi ''
Không run không sợ, nhận thời thứ chi
Nhớ ra con hiểu được thì
Đây là Bể tánh, cái chi cũng bình.
 
Rơi vào con chỉ lặng thinh
Cứ việc ngắm nhìn, nó thấy xa xăm
Nhớ lời Thầy dạy âm thầm
Thấy cứ việc thấy, đừng lầm thứ chi.
 
Thiền tông là pháp diệu kỳ
Rơi và Bể tánh cái gì cũng thông
Ngày xưa Phật dạy Thiền tông
Là thiền Thanh tịnh, đừng mong thứ gì.
 
Chỉ cần thanh tịnh một khi
Luân hồi sinh tử làm chi được mình
Thiền tông huyền diệu tuyệt linh
Giúp người giải thoát, là mình yên vui.
 
Bỏ đi ngã mạng cái '' Tôi ''
Sống với Phật tánh, cái '' Tôi '' hết liền
Sống được như vậy bình yên
Là hết sanh tử, sống yên Niết bàn.

 
Tổ Sư Tử nghe Ngài trình 24 câu kệ, Tổ biết Ngài đã “Rơi vào Bể tánh Thanh tịnh Phật tánh”, nên nói với Ngài như sau:
- Hôm nay con đã đạt được “Bí mật Thiền tông”, trong một tuần nữa ta sẽ truyền Thiền tông lại cho con làm Tổ sư Thiền tông đời thứ Hai Mươi Lăm.
Đúng một tuần sau buổi lễ truyền Thiền tông được tiến hành. Chúng tôi xin ghi bài kệ truyền Thiền tông này:
 

Ngày xưa, sen nở Linh Sơn
Như Lai dạy thiền, quý hơn ngọc vàng
Truyền đi khắp chốn gian nan
Nay ta truyền lại rõ ràng cho ông.
 
Ông phải giữ lấy trong lòng
Tìm nhiều phương cách thiền đây lưu truyền
Hôm nay họ Bà có duyên
Ta nay truyền thiền chứng nhận cho ông.
 
Đa kia nhận được không mong
Sống với Phật tánh là xong Luân hồi
Thiền tông đơn giản vậy thôi
Sống với Phật tánh Luân hồi màng chi.
 
Thiền tông đặc biệt diệu kỳ
Ông đã biết được, nhận thì Tổ tông
Tổ tông ông nhận trong lòng
Để truyền người kế là xong phận mình.
 
Hôm nay, trước Đấng tối linh
Chánh thức truyền thiền Tổ vị cho ông
Ông phải cố gắng hết lòng
Tìm người kế tiếp là xong phận mình.
 
Thiền tông ông phải lặng thinh
Người có duyên lớn mới trình thiền ra
Vì đây lời dạy Thích Ca
Ai có duyên lớn, nói ra pháp này.
 
Hôm nay, chánh điện tại đây
Tổ vị Hai Lăm tại đây được truyền
Ông người có đủ phúc duyên
Chính thức truyền thiền Tổ vị cho ông.
 
Tổ vị, ông để trong lòng
Không nói ai biết là ông được truyền
Đức Phật Huyền ký dạy riêng
Các Tổ chỉ truyền theo dòng Thiền tông.
 
Thiền tông đi khắp núi sông
Giúp người biết được là xong Luân hồi
Thiền tông đặc biệt vậy thôi
Luân hồi nhiều kiếp là thôi với mình.
 
Lời dạy Đức Phật tuyệt linh
Truyền ông Tổ vị một mình biết thôi
Khi nhận Tổ vị được rồi
Phải nhớ những lời Đức Phật dạy ra.
 
Theo như lời dạy Thầy ta
Hễ ai nhận được Thích Ca dạy thiền
Vị đó là người đủ duyên
Phải được truyền thiền để làm lòng tin.
 
Hôm nay, thay mặt Tối linh
Chánh thức truyền thiền cấp giấy cho ông
Ông nên giữ lấy trong lòng
Vượt qua bể khổ để về nhà xưa.
 
Từ nay dù sớm hay trưa
Chỉ cần thanh tịnh, không ưa Niết bàn
Ông nên cố gắng bình an
Rơi vào Bể tánh chính đây quê mình.
 
Ngày xưa Đức Phật dạy “Dừng”
Vì ông không biết, không theo lời Ngài
Vì vậy đi khắp trần ai!
Rơi vào Bể tánh, ông nay mới “Dừng”.
 
Tất cả chúng tôi rất mừng
Vì đã chứng nhận, ông đây ngộ thiền
Ông nay hết đảo hết điên
Chánh thức truyền thiền cấp giấy cho ông.

 

TRÍCH: CUỘC ĐỜI VÀ NGỘ ĐẠO CỦA 36 VỊ TỔ SƯ THIỀN TÔNG ẤN ĐỘ - TRUNG HOA - VIỆT NAM (QUYỂN 8)
TÁC GIẢ: THIỀN GIA – SOẠN GIẢ NGUYỄN NHÂN