Tổ Ca Na Đề Bà

15. Tổ Ca Na Đề Bà (Kanadeva), người đời gọi Ngài là Bồ tát. Sanh sau Đức Phật nhập Niết bàn 546 năm, ở miền Nam nước Ấn. Cha tên Ca Na Bạc, mẹ là bà Hữu Chung Truyền. Cha mẹ Ngài tu theo pháp môn Tiểu thừa và Trung thừa Phật giáo và thích làm phước thiện, vì vậy Ngài rất uyên thâm Phật học. Nghe Tổ Long Thọ đến vùng Ngài ở, Ngài liền tìm đến yết kiến Tổ. Tổ Long Thọ muốn thử trí thông minh của Ngài đến đâu, nên Tổ sai đồ đệ múc một thau nước đầy để trước lối vào, kế bên là một cây kim. Ngài biết Tổ muốn thử mình câu “Mò kim đáy nước”, nên Ngài lấy cây kim bỏ vào thau nước, đi quanh một vòng rồi nhắm mắt đưa tay vào trong thau nước lấy cây kim ra đưa trình cho Tổ, Tổ khen Ngài:
– Đúng là ông “Mò kim đáy nước” mà ông cũng mò được thật là giỏi lắm.
Tổ hỏi ông:
– Ông mò trong nước, tìm được cây kim, vậy cây kim là gì?
Ngài trình thưa:

Trong “Bể nước mênh mông”
Có “Viên ngọc rất quý”
Ai nhận được “Ngọc” xài
Là hết sanh tử ngay.

 
Ngài chưa biết Thiền tông là gì mà đã nói được vi diệu ấy, nên Tổ hỏi Ngài:
– Vậy Ngươi muốn theo ta xuất gia học đạo Thiền tông không?
Ngài thưa:
– Nếu được Thầy dạy bảo, con nguyện hết mình nghe và làm theo lời Thật dạy.
Thế là Ngài theo Tổ xuất gia. Ba năm theo học với Tổ, một hôm Ngài cùng Tổ đến đền thờ Thần Bram Mata. Tổ hỏi Ngài:
– Những tín đồ đến đây, cúng, lễ, lạy để xin cái gì?
Ngài trình thưa với Tổ:
– Những vị ấy đến đây cầu xin là để cầu xin Luân hồi!
Tổ hỏi:
– Sao Ngươi biết?
Ngài làm bài kệ như sau để trình Tổ:
 

Đời người là sự trả vay
Hôm nay xin được để xài cho thân
Dù cho vay được trọn phần
Cũng là vay mượn của trần thế gian.
 
Con nay đã hiểu rõ ràng
Những thứ vật lý là đàng chuyển luân
Nếu vay mượn được thì mừng
Những thứ nhân quả chưa từng ai cho.
 
Ai đâu có của mà cho
Tưởng rằng cầu lạy, Thần cho của mình
Nguyên tắc vay mượn của mình
Những thứ phước đức của mình trước kia.
 
Hôm nay mượn trước đem '' Vìa ''
Mượn về xài trước, nợ kia phải tường
Tiếp sau mình phải bi thương
Vì là vay trả, không đường chạy đâu.
 
Ai mà tham mới đi cầu
Nhờ Thần giúp đở là đầu chuyển luân
Con hiểu nguyên lý rất mừng
Nhờ con biết được, chưa từng cầu chi.

 
Tổ vừa nghe Ngài trình 20 câu kệ, Tổ biết Ngài đã hiểu nguyên lý trong vật lý của thế giới này, nên Tổ hỏi:
– Mấy năm nay Ngươi theo ta học đạo Giải thoát, vậy Ngươi có biết tu như thế nào để Giải thoát không?
Ngài trình thưa với Tổ Long Thọ bằng bài kệ 32 câu như sau:
 

Giải thoát là nói thế gian
Nếu nói giải thoát, không đàng về quê
Quê xưa chỉ một đường về
Không theo vật lý là quê của mình.
 
Thầy dạy con tự nhiên nhìn
Không dính không mắc, mình đừng dính chi
Thiền tông đặc biệt diệu kỳ
Không dính vật lý không gì theo ta.
 
Tu thiền đừng muốn về nhà
Thực hiện được vậy, là xa nghiệp trần
Thanh tịnh vật lý rõ phân
Ai dính vật lý, đường trần phải đi.
 
Dù cho thực hiện pháp gì
Là của vật lý, cái gì của ta
Thiền tông Đức Phật dạy ra
Không dính vật chất là ra luân hồi.
 
Tu thiền mà đứng hay ngồi
Là tu vật lý, không đời thoát thân
Muốn được giải thoát chỉ cần
Chỉ cần thanh tịnh, không cần dụng công.
 
Tự nhiên vật lý xa dần
Những thứ vật lý, không cần phải xa
Vật lý là của Ta bà
Nếu tu dẹp bỏ là ta ngu khờ.
 
Thầy dạy con biết hiện giờ
Chỉ cần thanh tịnh, vượt bờ tử sanh
Vào trong Bể tánh không sanh
Chính nơi thanh tịnh, là '' anh '' Niết bàn.
 
Niết bàn không khổ không nan
Vì không vật lý, an nhàn thảnh thơi
Hôm nay con ngộ được rồi
Cám ơn Thầy dạy, hết rồi tử sanh.

 
Tổ biết Ngài đã đạt được “Bí mật Thiền tông” nên có dạy như sau:
– Dòng chảy của Mạch nguồn Thiền tông, đến đây Ngươi đã nhận được, vậy rằm tháng chín này ta sẽ truyền “Bí mật Thiền tông” lại cho Ngươi, Ngươi sẽ nhận Tổ vị Thiền tông đời thứ Mười Lăm. Vậy, Ngươi chuẩn bị đầy đủ nghi thức, đến ngày đó ta sẽ hành lễ truyền “Bí mật Thiền tông” cho Ngươi.
Đúng ngày rằm tháng chín, tại chánh điện Thiền tông chùa Thiền tông Hoa Sơn, buổi lễ truyền “Bí mật Thiền tông” được tiến hành.
Chúng tôi xin nêu bài kệ truyền “Bí mật Thiền tông” của Tổ Long Thọ truyền cho Ngài như sau:
 

Ngày xưa, sen nở Linh Sơn
Như Lai dạy thiền, quý hơn ngọc vàng
Truyền đi khắp chốn gian nan
Nay ta truyền lại rõ ràng cho ông.
 
Ông phải giữ lấy trong lòng
Tìm nhiều phương cách thiền đây lưu truyền
Hôm nay họ Ca có duyên
Ta nay truyền thiền chứng nhận cho ông.
 
Bà kia nhận được không mong
Sống với Phật tánh là xong Luân hồi
Thiền tông đơn giản vậy thôi
Sống với Phật tánh Luân hồi màng chi.
 
Thiền tông đặc biệt diệu kỳ
Ông đã biết được, nhận thì Tổ tông
Tổ tông ông nhận trong lòng
Để truyền người kế là xong phận mình.
 
Hôm nay, trước Đấng tối linh
Chánh thức truyền thiền Tổ vị cho ông
Ông phải cố gắng hết lòng
Tìm người kế tiếp là xong phận mình.
 
Thiền tông ông phải lặng thinh
Người có duyên lớn mới trình thiền ra
Vì đây lời dạy Thích Ca
Ai có duyên lớn, nói ra pháp này.
 
Hôm nay, chánh điện tại đây
Tổ vị Mười Lăm tại đây được truyền
Ông người có đủ phúc duyên
Chính thức truyền thiền Tổ vị cho ông.
 
Tổ vị, ông để trong lòng
Không nói ai biết là ông được truyền
Đức Phật Huyền ký dạy riêng
Các Tổ chỉ truyền theo dòng Thiền tông.
 
Thiền tông đi khắp núi sông
Giúp người biết được là xong Luân hồi
Thiền tông đặc biệt vậy thôi
Luân hồi nhiều kiếp là thôi với mình.
 
Lời dạy Đức Phật tuyệt linh
Truyền ông Tổ vị một mình biết thôi
Khi nhận Tổ vị được rồi
Phải nhớ những lời Đức Phật dạy ra.
 
Theo như lời dạy Thầy ta
Hễ ai nhận được Thích Ca dạy thiền
Vị đó là người đủ duyên
Phải được truyền thiền để làm lòng tin.
 
Hôm nay, thay mặt Tối linh
Chánh thức truyền thiền cấp giấy cho ông
Ông nên giữ lấy trong lòng
Vượt qua bể khổ để về nhà xưa.
 
Từ nay dù sớm hay trưa
Chỉ cần thanh tịnh, không ưa Niết bàn
Ông nên cố gắng bình an
Rơi vào Bể tánh chính đây quê mình.
 
Ngày xưa Đức Phật dạy “Dừng”
Vì ông không biết, không theo lời Ngài
Vì vậy đi khắp trần ai!
Rơi vào Bể tánh, hôm nay mới “Dừng”.
 
Tất cả chúng tôi rất mừng
Vì đã chứng nhận, ông đây ngộ thiền
Ông nay hết đảo hết điên
Chánh thức truyền thiền cấp giấy cho ông.

 

TRÍCH: CUỘC ĐỜI VÀ NGỘ ĐẠO CỦA 36 VỊ TỔ SƯ THIỀN TÔNG ẤN ĐỘ - TRUNG HOA - VIỆT NAM (QUYỂN 8)
TÁC GIẢ: THIỀN GIA – SOẠN GIẢ NGUYỄN NHÂN