Tổ Phật Đà Nan Đề

8. Tổ Phật Đà Nan Đề (Buddhanandi), sanh sau Đức Phật nhập Niết bàn 287 năm, con của ông Phật Cù Thiên, mẹ là bà Chí Phương Thu, nước Ca Ma La. Trên đầu Ngài có cục thịt nổi lên, khi Ngài đi vào trong bóng tối, cục thịt ấy tự chiếu sáng. Ngài ít nói chuyện, thường thích chỗ vắng vẻ, thích sưu tầm những lời dạy của những đạo nhân. Năm 14 tuổi, nhân đi du xuân, Ngài gặp được Tổ Bà Tu Mật, có thưa hỏi như sau:
- Kính thưa Thầy, Ngài tu để được cái gì?
Tổ trả lời Ngài: “Ta tu là để được cái không tu”.
Ngài nghe Tổ trả lời lạ quá nên hỏi:
- Tu mà được cái “không tu” là tu làm sao?
Tổ trả lời: “Tức không dính mắc cái gì hết”.
Ngài về trình thưa cùng cha mẹ xin theo Tổ xuất gia, cha mẹ bằng lòng, theo Tổ học được một năm, một buổi sáng Ngài thưa với Tổ:
- Bạch Tổ, nhờ con theo Tổ “tu cái không tu”, hôm nay con đã biết “cái không tu” ấy rồi.
Tổ bảo: “Ông đừng lạm dụng lời người khác”.
Ngài thưa: “Con rõ ràng thường biết, thì làm sao lạm dụng lời của người khác được”.
Tổ nói: “Vậy Ngươi nói chỗ Ngươi biết coi có đúng không?”
Ngài liền chắp tay thưa trình với Tổ bài kệ 64 câu như sau:
 

Hôm qua con chỉ ngồi chơi
Tâm con thanh tịnh, được '' Rơi về nhà ''
Nhà con là chổ hôm qua
Thanh tịnh vắng lặng, nhìn xa vô cùng.
 
Tuần trước Tổ dạy con '' Dừng ''
Luân hồi sanh tử con đừng ham mê
Nhờ vậy con rõ đường về
Nhà xưa quê cũ, là quê Niết bàn.
 
Về đó con được bình an
Luân hồi sinh tử, không ràng buộc ta
Thầy dạy ý Phật Thích Ca
Hể ai nhận được, vượt ra luân hồi.
 
Tu thiền thanh tịnh mà thôi
Ai mà thanh tịnh, nhận rồi tánh nghe
Cái nghe không phải tánh Nghe
Nếu nghe vật lý lên bè trầm luân.
 
Rơi vào Phật tánh con mừng
Mừng vì sanh tử đã dừng với con
Vào đây chỉ biết hằng còn
Không sanh không tử không còn thứ chi.
 
Thiền tông thật là diệu kỳ
Rơi vào Bể tánh cái chi cũng tường
Vào được không bị vấn vương
Những thứ vật lý, buồn thương không còn.
 
Thấy Nghe thanh tịnh của con
Con phát ra tiếng, tiếng còn mãi vang
Vang mãi vượt cả trần gian
Khắp trong Vũ trụ, tiếng vang khó lường.
 
Tiếng nói khi ở trong vườn
Chỉ vài trăm thước, hết đường để đi
Thầy dạy Thiền tông diệu kỳ
Không dính không mắc, cái chi cũng tường.
 
Hiện tại con hết vấn vương
Những thứ vật lý, con thường rõ thông
Nhìn cảnh vật, và núi sông
Những thứ duyên hợp, hợp xong tan lìa.
 
Thiền tông chỉ rõ thứ kia
Những thứ vật lý, xa lìa với con
Dầu vàng bằng núi bằng non
Đến khi tắt thở không còn thứ chi.
 
Thiền tông Phật dạy con ghi
Khi lìa vật lý không chi phiền mình
Thiền tông, không phải lặng thinh
Mà thấy cứ thấy mình đừng bận chi.
 
Thiền tông thanh tịnh một khi
Chừng nào được hút, qua thì màn trong
là về quê cũ đã xong
Vào trong Bể tánh là xong luân hồi.
 
Con trình chỗ nhận vậy thôi
Xin Thầy chỉ dạy, có lời nào sai
Xin cho con rõ được ngay
Chỗ con thấy biết có sai chỗ nào?.
 
Nhờ Thầy chỉ dạy trước sau
Nay con biết được đường vào vô sanh
vào đây tuyệt diệu vô tranh
Niết bàn thanh tịnh không sanh luân hồi.
 
Con xin trình Thầy vậy rồi
Xin Thầy xác nhận những lời của con
Lòng con nhất quyết phải còn
Lần theo chánh pháp, lòng con quyết làm.
 
Dù cho núi lở sông tràn
cũng không lay chuyển lòng an Phật truyền
Con xin phát đại thệ nguyền
Dù cho thân nát, con nguyền không lay.

 
Khi Tổ Bà Tu Mật, nghe Ngài Phật Đà Nan Đề trình 64 câu kệ, nói lên được chỗ “Rơi vào Bể tánh Thanh tịnh Phật tánh” của mình, Tổ dạy:
- Ngươi đã vượt qua được cửa Hải Triều Dương, về được “nhà xưa” của mình. Tổ vị thứ Tám ta sẽ trao cho Ngươi, vậy Ngươi hãy lo buổi lễ truyền “Bí mật Thiền tông” này cho tươm tất, đúng 12 ngày nữa, ta sẽ truyền Bí mật Thiền tông cho ông, thay ta làm Tổ sư Thiền tông đời thứ Tám.
Ông Phật Đà Nan Đề đảnh lễ Thầy mình và lo chuẩn bị cho buổi lễ truyền Thiền tông này.
Đúng 12 ngày sau, tại chánh điện Thiền tông chùa Pháp Trường, buổi lễ truyền Bí mật Thiền tông được tiến hành. Chúng tôi không ghi nghi thức mà chỉ ghi kệ truyền Bí mật Thiền tông thôi:
 Tổ Bà Tu Mật đọc bài kệ truyền Thiền tông:
 

Ngày xưa, sen nở Linh Sơn
Như Lai dạy thiền, quý hơn ngọc vàng
Truyền đi khắp chốn gian nan
Ta nay truyền lại rõ ràng cho ông.
 
Ông phải giữ lấy trong lòng
Tìm nhiều phương cách thiền đây lưu truyền
Hôm nay họ Phật có duyên
Nay ta truyền thiền chứng nhận cho ông.
 
Đề kia nhận được không mong
Sống với Phật tánh là xong Luân hồi
Thiền tông đơn giản vậy thôi
Sống với Phật tánh Luân hồi màng chi.
 
Thiền tông đặc biệt diệu kỳ
Ông đã nhận được, nhận thì Tổ tông
Tổ tông ông nhận trong lòng
Để truyền người kế là xong phận mình.
 
Hôm nay, trước Đấng tối linh
Chánh thức truyền thiền Tổ vị cho ông
Ông phải cố gắng hết lòng
Tìm người kế tiếp làm xong phận mình.
 
Thiền tông ông phải lặng thinh
Người có duyên lớn mới trình thiền ra
Vì đây lời dạy Thích Ca
Nếu ai duyên lớn, mới truyền ra Tổ này.
 
Hôm nay, chánh điện tại đây
Tổ vị thứ Tám tại đây được truyền
Ông người có đủ phước duyên
Chính thức truyền thiền Tổ vị cho ông.
 
Tổ vị, ông để trong lòng
Không nói ai biết là ông được truyền
Đức Phật Huyền ký dạy riêng
Các Tổ chỉ truyền theo dòng Thiền tông.
 
Truyền đi khắp chốn núi sông
Giúp người biết được là xong Luân hồi
Thiền tông đặc biệt vậy thôi
Luân hồi nhiều kiếp là thôi với mình.
 
Thay lời Đức Phật tuyệt linh
Chuyển ông Tổ vị một mình biết thôi
Khi nhận Tổ vị được rồi
Phải nhớ những lời Đức Phật dạy ra.
 
Theo như lời dạy Thầy ta
Hễ ai nhận được Thích Ca dạy thiền
Vị đó là người đủ duyên
Phải được truyền thiền để làm lòng tin.
 
Hôm nay, thay mặt Tối linh
Chánh thức truyền thiền cấp giấy cho ông
Ông nên giữ lấy trong lòng
Vượt qua bể khổ để về nhà xưa.
 
Từ nay dù sớm hay trưa
Chỉ cần thanh tịnh, không ưa Niết bàn
Ông nên cố gắng bình an
Nhìn thấy Bể tánh chính đây quê mình.
 
Ngày xưa Đức Phật dạy “Dừng”
Vì ông không biết, không theo lời Ngài
Vì vậy đi khắp trần ai!
Vào được Bể tánh, hôm nay mới “Dừng”.
 
Tất cả chúng tôi rất mừng
Vì đã chứng nhận, ông đây ngộ thiền
Ông nay hết đảo hết điên
Chánh thức truyền thiền cấp giấy cho ông.

 

TRÍCH: CUỘC ĐỜI VÀ NGỘ ĐẠO CỦA 36 VỊ TỔ SƯ THIỀN TÔNG ẤN ĐỘ - TRUNG HOA - VIỆT NAM (QUYỂN 8)
TÁC GIẢ: THIỀN GIA – SOẠN GIẢ NGUYỄN NHÂN