Tổ Tăng Già Nan Đề

17. Tổ Tăng Già Nan Đề (Sanghanandi), sanh sau Đức Phật nhập Niết bàn 612 năm. Ngài ở thành Thất La Phiệt, nước Bảo Trang, con của vua Bảo Trang Nghiêm và hoàng hậu Thụy Phương Trinh. Ngài rất thông minh, mới lên 3 tuổi mà Ngài lý luận rất giỏi. Khi đi học, trong lớp không ai tranh luận lại Ngài. Khi học hết Đại học, Ngài thường đi tìm những vị có danh tiếng để học hỏi thêm. Khi Ngài gặp được Tổ sư Thiền tông đời thứ Mười Sáu là Ngài La Hầu Đa La, Ngài có hỏi Tổ:
- Thầy tu để được cái gì?
Tổ thấy Ngài hỏi hơi đặc biệt, nên Tổ nói:
- Ta tu là để Giải thoát.
Ngài hỏi tiếp:
- Cái gì ràng buộc ông mà Giải thoát?
Tổ nói bài kệ:
 

Người đời cứ mãi hơn thua
Dành về cho được là vừa bản thân
Ta tu việc ấy không cần
Chỉ cần thanh tịnh, không cần thứ chi.
 
Ngài là thái tử hiểu chi
Vùi đầu vật chất, tìm chi trong này
Dù vua hay quan xứ này
Khi hết sự sống, nhận thây thúi sình.

 

Ta tu hiểu được huyền linh
Vượt ngoài sinh tử, một mình biết thôi
Ta nay đã biết được rồi
Luân hồi sinh tử, là thôi với mình.

 
Vừa nghe Tổ La Hầu Đa La đọc 12 câu kệ, Ngài cảm nhận được sự siêu thoát, nên xin với Tổ cho Ngài làm đệ tử. Tổ bảo:
- Nếu ông được vua cha và hoàng hậu đồng ý ta sẽ nhận ông làm đệ tử.
Ngài liền trình xin vua cha và hoàng hậu xuất gia, được vua cha và hoàng hậu chấp thuận nên Ngài theo Tổ La Hầu Đa La xuất gia học đạo Thiền tông.
Khi Ngài theo học với Tổ được 5 năm, một buổi sáng mùa xuân, Ngài và Tổ đi dạo trong vườn hoa mai, Tổ thấy có hoa mai rời từ cành rơi xuống đất, Tổ hỏi:
- Sao hoa mai bị rụng như thế?
Ngài trình với Tổ bằng 32 câu kệ như sau:
 

Thế gian là bởi vô thường
Sanh ra đẹp đẽ, sau cùng rụng đi
Thiền tông Thầy dạy con ghi
Có sanh có tử, là y cõi này.
 
Thầy dạy, muốn hết dần xoay
Chỉ thiền Thanh tịnh, cắt dây luân hồi
Vì vậy Thầy dạy con '' Thôi ''
Hôm nay sanh tử, biết rồi không theo.
 
Thiền tông không thấy giàu nghèo
Hằng Hà châu báu, cứ theo con hoài
Con nay biết được trần ai
Ham mê vật chất, theo hoài trầm luân.
 
Vì vậy Đức Phật dạy '' Dừng ''
Luân hồi sinh tử sẽ '' Dừng '' lại ngay
Con xin cám ơn Tổ Ngài
Con nay biết được, hết ngay luân hồi .
 
Nhờ Thầy chỉ dạy con '' Thôi ''
Luân hồi nhiều kiếp hết rồi với con
Hôm nay vọng tưởng không còn
Chỉ còn thanh tịnh, lòng con nhẹ nhàng.
 
Nhờ Thầy con được bình an
Nhận ra Bể tánh, con an muôn phần
Từ nay việc của dương trần
Tự nó luân chuyển, là phần thế gian.
 
Con nay đã được bình an
Những thứ vật chất, không màng đến chi
Thiền tông thật sự diệu kỳ
Không dính không mắc, cái chi cũng lìa.
 
Những thứ phiền não xưa kia
Là của vật lý, con lìa đã xong
Nhìn về Linh Thứu nguyện mong
Kính xin Đức Phật chứng lòng của con.
 

Tổ La Hầu Đa La, nghe Ngài trình 32 câu kệ về đạt được “Bí mật Thiền tông”, nên Tổ dạy Ngài:
- Tổ sư Thiền tông đời thứ Mười Bảy là do ông tiếp nhận. Vậy, một tuần nữa ta sẽ truyền “Bí mật Thiền tông” lại cho ông, ông hãy chuẩn bị buổi lễ truyền Thiền tông này thật chu đáo.
Đúng một tuần sau, lễ truyền Thiền tông được thực hiện. Nghi thức truyền Thiền tông cũng như các vị Tổ trước, chúng tôi không ghi, chỉ ghi bài kệ truyền “Bí mật Thiền tông” của Tổ La Hầu Đa La truyền cho Ngài Tăng Già Nan Đề:
 

Ngày xưa, sen nở Linh Sơn
Như Lai dạy thiền, quý hơn ngọc vàng
Truyền đi khắp chốn gian nan
Nay ta truyền lại rõ ràng cho ông.
 
Ông phải giữ lấy trong lòng
Tìm nhiều phương cách thiền đây lưu truyền
Hôm nay họ Tăng có duyên
Ta nay truyền thiền chứng nhận cho ông.
 
Đề kia nhận được không mong
Sống với Phật tánh là xong Luân hồi
Thiền tông đơn giản vậy thôi
Sống với Phật tánh Luân hồi màng chi.
 
Thiền tông đặc biệt diệu kỳ
Ông đã biết được, nhận thì Tổ tông
Tổ tông ông nhận trong lòng
Để truyền người kế là xong phận mình.
 
Hôm nay, trước Đấng tối linh
Chánh thức truyền thiền Tổ vị cho ông
Ông phải cố gắng hết lòng
Tìm người kế tiếp là xong phận mình.
 
Thiền tông ông phải lặng thinh
Người có duyên lớn mới trình thiền ra
Vì đây lời dạy Thích Ca
Ai có duyên lớn, truyền ra pháp này.
 
Hôm nay, chánh điện tại đây
Tổ vị Mười Bảy tại đây được truyền
Ông người có đủ phúc duyên
Chính thức truyền thiền Tổ vị cho ông.
 
Tổ vị, ông để trong lòng
Không nói ai biết là ông được truyền
Đức Phật Huyền ký dạy riêng
Các Tổ chỉ truyền theo dòng Thiền tông.
 
Truyền đi khắp chốn núi sông
Giúp người biết được là xong Luân hồi
Thiền tông đặc biệt vậy thôi
Luân hồi nhiều kiếp là thôi với mình.
 
Lời dạy Đức Phật tuyệt linh
Truyền ông Tổ vị một mình biết thôi
Khi nhận Tổ vị được rồi
Phải nhớ những lời Đức Phật dạy ra.
 
Theo như lời dạy Thầy ta
Hễ ai nhận được Thích Ca dạy thiền
Vị đó là người đủ duyên
Phải được truyền thiền để làm lòng tin.
 
Hôm nay, thay mặt Tối linh
Chánh thức truyền thiền cấp giấy cho ông
Ông nên giữ lấy trong lòng
Vượt qua bể khổ để về nhà xưa.
 
Từ nay dù sớm hay trưa
Chỉ cần thanh tịnh, không ưa Niết bàn
Ông nên cố gắng bình an
Rơi vào Bể tánh chính đây quê mình.
 
Ngày xưa Đức Phật dạy “Dừng”
Vì ông không biết, không theo lời Ngài
Vì vậy đi khắp trần ai!
Vào được Bể tánh, hôm nay mới “Dừng”.
 
Tất cả chúng tôi rất mừng
Vì đã chứng nhận, ông đây ngộ thiền
Ông nay hết đảo hết điên
Chánh thức truyền thiền cấp giấy cho ông.

 

TRÍCH: CUỘC ĐỜI VÀ NGỘ ĐẠO CỦA 36 VỊ TỔ SƯ THIỀN TÔNG ẤN ĐỘ - TRUNG HOA - VIỆT NAM (QUYỂN 8)
TÁC GIẢ: THIỀN GIA – SOẠN GIẢ NGUYỄN NHÂN